کد مطلب:22470 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:52

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راههاي ترك عادت هاي سوء چيست؟

نچه در اين زمينه به اثبات رسيده آن است كه هر بخش از مغز وظيفه اي خاص به عهده دارد مثلا بينايي و شنوايي هر كدام قسمت خاصي در مغز دارند و حافظه تصويري و حافظه كلامي هر يك به سمت خاصي ازمغز مربوط مي گردد براي مطالعه بيشتر در اين زمينه به كتابهاي فيزيولوژي مغز و اعصاب مراجعه نماييد: 1- توجه به قبح و زشتي آن عادات از نظر عقل. 2- در نظر گرفتن كيفري كه از نظر شرع بر آن مترتب گرديده است. 3- داشتن اراده اي محكم در جهت رفع آن عادات كه نشانه همت بالا و بلند انسان در روي آوردن به فضايل و دوري از رذايل است. 4- استمداد از خداوند و دعا و نيايش كه فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ كدام به فضيلت و تزكيه روي نمي آورديد ({/Bوَ لَوْ لا فَضْلُ اَللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكي مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً{w19-32w}{I24:21I}/} ...). 5- جايگزين سازي اعمال و عادات نيكو؛ مانند شركت دائمي در نماز جماعت نماز شب زيارت اهل قبور دعا. براي آگاهي بيشتر ر . ك : «چهل حديث امام» و «معراج السعاده». بخشي از زندگي بشر را عادت به اعمالي تشكيل مي دهد كه هر روز آنها را تكرار مي كند و احيانا بدون اين كه وقت زيادي صرف كند و تفكر جديدي در مورد آنها داشته باشد به انجام آنها اقدام مي كند. عادت اگر مثبت باشد نقش مؤثر و سازنده اي در شخصيت انساني شخص انسان دارد و در صورت منفي بودن موجب شكست انسان مي شود. گاهي عادت به يك عمل و يا صفت به گونه اي در نفس انسان رسوخ پيدا مي كند كه ترك آن هر چند غير ممكن نباشد وليكن بسيار مشكل است. به همين جهت پس از آگاهي بر زشتي عادت بلافاصله بايد عزم قاطع بر ترك آن نمود و با اراده اي آهنين در برابر ميل نفس به آن زشتي قيام كرد و همواره بايد ذهن خود را از آن منصرف و به امور شريفه منعطف ساخت. نكته اي كه در اين جا مفيد است «جايگزين سازي» است؛ مثلا كسي كه خداي نخواسته مبتلا به آلودگي هاي جنسي است مي تواند براي نجات خود از چند عامل استفاده كند: 1- هرگاه نفسش او را وسوسه نمود بلافاصله از جا برخيزد و خود را چنان سرگرم عمل مثبتي نمايد كه انديشه عمل زشت را از ياد ببرد. (مثلا به ورزش با دوستان خود بپردازد به مسجد و نماز جماعت يا دعا برود به ديدار دوستان يا نزديكان خوب خود بشتابد به كارهاي عادي زندگي؛ مانند خريد مايحتاج و ... بپردازد). 2- مطالعات خود را پيرامون معاد عذاب گناه و... افزون سازد. 3- از خواب و استراحت خود كم كند و فعاليت هاي روزانه خود را زياد نمايد به طوري كه شبانگاه از فرط خستگي به سرعت به خواب رود. 4- از شركت در محيط هاي آلوده كننده و همنشيني با دوستان ناباب بپرهيزد. 5- عوامل تحريك كننده پيرامون خود را حتي الامكان از بين ببرد. 6- سعي كند هيچ گاه در تنهايي نماند. 7- با روزه و ورزش و ... به تقويت اراده خود بپردازد. 8- همه روزه با خداي خود مشارطه كند كه مرتكب گناه نشود و هم از او مدد جويد و شبانگاه به محاسبه اعمال خود بپردازد. پس اگر ترك گناه كرد خدا را سپاس گويد و باز مدد جويد و اگر خداي نخواسته خلاف كرد استغفار كند و تصميم بگيرد كه مجددا ترك كند. 9- عادات خوب را مانند شركت دائمي در نماز جماعت و ... تقويت كند. چه با نفي عادات زشت راه كسب اعمال شايسته باز شده و در شعاع تكرار و تلقين و ميل شديد به آنها عادات خوب در نفس ظهور فعلي پيدا خواهد كرد. اميرالمومنين(ع) فرموده است: {Hغيروا العادات تسهل عليكم الطاعات H}؛ {Mعادات [زشت ] را تغيير دهيد پيروي از [فرمان هاي ] خدا بر شما آسان مي شودM}، {V(شرح غرر، ج 4، ص 381)V} و {Hبغلبه العادات الوصول الي شرف المقامات H}؛ {Mبا غلبه و چيره شدن بر عادت هاي [زشت ]رسيدن به مقامات بلند آسان مي شودM}، {V(شرح غرر، ج 3، ص 229)V}.